Human Resource Management

24
Apr.
2016
Shushan Eghiazaryan

Մարդկային ռեսուրսների կառավարում

 

Մարդկային ռեսուրսների կառավարումը աշխատակազմի կառավարման մոտեցում է, որի դեպքում աշխատակիցները դիտարկվում են որպես առավելապես թանկ ռեսուրս մրցակցային պայքարում, որոնց անհրաժեշտ է մոտիվացնել և զարգացնել՝ կազմակերպության ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար: Շատ ընկերություններում կազմակերպությունների ղեկավարներն ուշադրությունը կենտրոնացնում են արտադրության, ֆինանսների կառավարման և մարքեթինգի վրա` այն դեպքում, երբ ձեռնարկությունների կառավարման այնպիսի կարևոր բաղկացուցիչներ, ինչպիսիք են մարդկային ռեսուրսները, շարունակում են մնալ թույլ օղակ կառավարման ընդհանուր համակարգում:

Մարդիկ ցանկացած կազմակերպության ամենակարևոր ռեսուրսն են: Հենց իրենք են ստեղծում նոր ռեսուրսներ, կուտակում և օգտագործում ֆինանսական ռեսուրսներ, վերահսկում որակը: Մարդիկ ունակ են անընդհատ զարգանալ և կատարելագործվել, նրանց հնարավորություններն անսպառ են՝ այն դեպքում, երբ մնացած բոլոր ռեսուրսները սահմանափակ են:

Զարգացած երկրներում բազմաթիվ տնտեսվարող սուբյեկտներ արդեն հրաժարվում են <<Մարդկային ռեսուրսներից>> և փոխարինում են տերմինը <<Մարդկային կապիտալով>>, նկատի ունենալով, որ ռեսուրսը ենթադրում է մաշվելու և ավարտվելու, իսկ կապիտալը շատանալու և աճելու հատկություն: Կազմակերպության մարդկային կապիտալը բաղկացած է այդտեղ աշխատող մարդկանցից, որոնցից և կախված է տվյալ բիզնեսի հաջողությունը:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարումը համարվում է կազմակերպության ռազմավարական զարգացման անբաժանելի մասը:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարումը կազմակերպության կառավարման ամենակարևոր ոլորտներից է, որի գործունեության արդյունքում համակցվում են դրա մի քանի բաղկացուցիչներ՝

  • Մարդկային ռեսուրսների փիլիսոփայությունը՝ նկարագրելով մարդկային ռեսուրսների կառավարման արժեքներն ու սկզբունքները:
  • Մարդկային ռեսուրսների ռազմավարությունը՝ առաջնորդելով ընթացքը:
  • Մարդկային ռեսուրսների քաղաքականությունը՝ սահմանելով, թե ՄՌԿ-ի որոշ ոլորտներում ինչպես է պետք կիրառել տվյալ արժեքները, սկզբունքները և ռազմավարությունը:
  • Մարդկային ռեսուրսների գործընթացը՝ բաղկացած պաշտոնական ընթացակարգից և մեթոդներից, որոնք կիրառվում են ՄՌ ռազմավարական ծրագրերն ու քաղաքականությունը իրագործելու նպատակով:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարումը  կառավարման պրոցեսի այն մասն է, որը յուրաքանչյուր կազմակերպությունում կենտրոնանում է մարդկանց աշխատանքի մեջ: ՄՌԿ-ի ընդհանուր նպատակն է հասնել հաջողության մարդկանց միջոցով՝ բարելավելով աշխատողի կատարողականությունն ու խթանելով կազմակերպչական արդյունավետությունը: Մարդկային ռեսուրսների արդյունավետ կառավարման համար լավագույն գործիքը HR  աշխատակազմի կառավարման ավտոմատացված համակարգն է, որը թույլ է տալիս վերահսկել աշխատակիցների հաճախումները, զբաղվածության արդյունավետությունը, գիտելիքների աճը, աշխատավարձերը, պարգևատրումները, նկատողությունները և բազմաթիվ այլ կիրառական դրույթներ:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարման հիմնական գործառույթներն են՝

  1. անձնակազմի հավաքագրում և հարմարեցում /ադապտացում/,
  2. անձնակազմի գնահատում,
  3. անձնակազմի վերապատրաստում և զարգացում,
  4. կարիերայի պլանավորում,
  5. աշխատանքի ընթացքի նախագծում և վերլուծություն,
  6. ռազմավարական պլանավորում,
  7. ներքին աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորում,
  8. անվտանգության ապահովում,
  9. աշխատանքային պրոցեսների նախագծում և վերլուծություն,
  10. աշխատանքային խմբերի կազմում (team building),
  11. աշխատանքի նկարագրություն,
  12. աշխատանքային փաստաթղթերի կազմում,
  13. KPI արդյունավետության առանցքային ցուցանիշներ:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարման ողջ համակարգի միջուկը կազմակերպության կադրային քաղաքականությունն է, որը ներառում է սկզբունքների, հիմնական մոդելների, նպատակների և պատկերացումների ամբողջությունը, որոշում է /կամ կանխորոշում/ կադրերի հետ աշխատանքի բովանդակությունը և ուղղությունը երկարատև հեռանկարում:

Մարդկային ռեսուրսների կառավարման խնդիրները որոշակի գործողություններ  են, որոնք պետք է կատարվեն՝ գլխավոր նպատակին հասնելու համար:

Առանձնացնում են մարդկային ռեսուրսների կառավարման հետևյալ հիմնական խնդիրները՝

  • անձնակազմի հանդեպ պահանջների որոշում և կազմակերպությանը բարձրորակ կադրերով ապահովում,
  • աշխատակիցների անընդհատ ուսուցում,
  • աշխատակազմի գնահատում
  • աշխատակազմի արդյունավետության կառավարում
  • կազմակերպական զարգացում:

Որպես եզրակացություն կարելի է նշել, որ մարդկային ռեսուրսների կառավարման նպատակը մարդկային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումն է՝ նրանց ունակություններից և հմտություններից մաքսիմալ արդյունավետություն ստանալով, որի դեպքում աշխատակիցներն էլ կստանան առավելագույն բավարարվածություն իրենց աշխատանքից:

 

 
Share